W podróży przez Australię: test terenowy Zetrosa

Dave Whyte: Przyznaję otwarcie, że dotychczas jeździłem prawie wyłącznie po drogach utwardzonych. Przeważnie siedziałem za kierownicą samochodu ciężarowego wykorzystywanego w transporcie dalekobieżnym, ostatnio holując przyczepy o niskim prześwicie podłużnym. Wyobraźcie sobie zatem, jak się poczułem w kabinie kierowcy ciężarówki, mając przed sobą pełen kolein, wąski pas przeciwpożarowy. Miałem raczej mieszane uczucia, kiedy wjechałem nowiutką ciężarówką Mercedes-Benz Zetros do buszu, aby przetestować jej zdolność do jazdy w terenie…

Mercedes-Benz Zetros to imponujące rozwiązanie technologiczne.

Zetros dostępny w konfiguracjach 4×4 i 6×6 to propozycja firmy Mercedes-Benz dla tych, którzy chcą jeździć w miejsca zwykle niedostępne dla dużych ciężarówek. Zdecydowanie różni się od flagowego pojazdu marki Mercedes-Benz, Actrosa. Zadania, dla których zaprojektowano Zetrosa, i teren, dla którego został skonstruowany, okazałyby się chyba zupełnie nieosiągalne dla większości ciężarówek wykorzystywanych w transporcie dalekobieżnym.

Niemniej jednak w Zetrosie zastosowano tę samą technologię, co pod kabiną kierowcy Actrosa. Z tym, że Zetros ma jeszcze kilka sztuczek w zanadrzu. Są miejsca dostępne dla Zetrosa, ale niedostępne dla Actrosa 6×6. Należy do nich również przestrzeń ładunkowa samolotu transportowego Hercules. W rzeczywistości było to jedno z kryteriów konstrukcyjnych, a także przyczyna zaprojektowania oryginalnej linii dachowej, która opada ukośnie po obu stronach. Wprawdzie zdecydowana większość kupujących nigdy samodzielnie tego nie wypróbuje, ale nabywcy hurtowi prawdopodobnie wezmą tę cechę pod uwagę.

Zetros jest dobrym przykładem tego, jak producent, wykorzystując części, które ma na półce, tworzy maszynę specjalną. Zetros jest napędzany przez ten sam silnik rzędowy sześciocylindrowy OM 926 LA o pojemności 7,2 litra, który znajduje się również pod kabiną Axora. W kabinie kierowcy zastosowano deski rozdzielcze z modeli serii Axor i Atego. Podczas gdy sama kabina kierowcy została opracowana specjalnie dla Zetrosa, drzwi pochodzą z katalogu części do Unimoga. Dla kupującego oznacza to, że części są łatwo dostępne, a każdy dealer samochodów ciężarowych Mercedes-Benz może oferować usługi naprawcze i pomoc.

– Dave Whyte

Zetros wyróżnia się na drodze utwardzonej i w terenie.

Układ napędowy za silnikiem składa się z sześciostopniowej automatycznej skrzyni biegów Allison 3000P i dwustopniowej skrzyni rozdzielczej Mercedesa. Następnie moc jest przenoszona na przednie i tylne koła. Standardowy program drogowy przenosi 40% mocy na koła przednie i 60% na koła tylne. W trybie Offroad moc jest rozłożona równomiernie (1:1) na przednich i tylnych kołach. W tym trybie wybierane jest ponadto krótsze przełożenie (1,69:1) w skrzyni rozdzielczej, co daje znacznie lepszą możliwość stopniowania prędkości i większą skuteczność hamowania silnikiem. Blokady mechanizmu różnicowego zwiększają trakcję i można je z łatwością włączyć w kabinie kierowcy. Prowadzenie kół następuje całkowicie dzięki resorom parabolicznym. Przednie resory z trzema piórami są przeznaczone dla nośności do 9,0 ton, a tylne z czterema piórami dla nośności do 9,0 ton na oś (w zależności od rozmiaru kół i opon). Zewnętrzna przekładnia planetarna (ze wspomnianymi blokadami mechanizmu różnicowego) dostarcza moc do podłoża za pośrednictwem ogromnych opon w rozmiarze 14.00 R 20.

Wszystkie części są przymocowane do ramy drabinowej o grubości 9,5 mm, która zapewnia zarówno wytrzymałość, jak i elastyczność, jak okazało się podczas jazdy. Solidna technologia naprawdę nie jest lekka. W wersji podstawowej (kabina kierowcy / podwozie) Zetros 1833 A 4×4 waży niewiele ponad 8,0 ton, podczas gdy model 2733 A 6×6 10,5 tony. Może się to wydawać nie najgorszym parametrem dla firm, które eksploatują ciężkie ciągniki siodłowe do pociągów drogowych, ale masa całkowita zestawu jest ograniczona przez automatyczną skrzynię biegów Allison i te ciężarówki nie uciągną 130 ton. Do zadań z wykorzystaniem zestawu o większej masie całkowitej dostępna jest jednak mechaniczna skrzynia biegów. Pomimo to pojazdy te oferują wysoki komfort obsługi i są wystarczająco zwrotne, aby dostać się tam, gdzie większość drogich pojazdów 4×4 nie może dotrzeć.

Zetros jest wprawdzie przeznaczony do zastosowania w terenie, ale również na drogach utwardzonych wyróżnia się swoimi właściwościami przyjaznymi kierowcy. Jazdy w terenie w dniu testów miały się odbyć w głębi miasta Anglesea, około godziny jazdy na zachód od Melbourne. Jednogodzinna jazda obejmowała autostrady i boczne drogi przed przejechaniem ostatnich kilku kilometrów drogą Great Ocean Road. To stanowiło dobrą okazję do zapoznania się z właściwościami jezdnymi Zetrosa, w tym z jego reakcjami podczas skręcania i hamowania, przed wyjazdem w teren.

Duża niezależność i wysoki komfort.

Tak jak w większości przypadków, prędkość Zetrosa jest ograniczona do 100 km/h, ale z powodu przełożenia i w celu ochrony mechanizmów na drodze nie przekraczałem maksymalnej prędkości 90 km/h. W tym tempie silnik obracał się z prędkością 2000 obr/min; chociaż Zetros dałby radę jechać z prędkością 100 km/h, nie widziałem potrzeby dodawania gazu. Pojazd pokazał na drodze bardzo dobre właściwości jezdne, jednak ze względu na niedostateczną masę modelu 4×4 okazało się, jak twarde jest zawieszenie osi tylnej. Model 6×6, wyposażony w skrzynię ładunkową i załadowany 4,0 tonami betonu, wykazał znacznie większy komfort zawieszenia, a tym samym lepsze reakcje podczas jazdy.

Wreszcie nadszedł czas, aby wybrać tryb terenowy i utorować sobie drogę przez las. Gdy jechaliśmy pasami przeciwpożarowymi, były takie miejsca, gdzie ślady mniejszych pojazdów 4×4 nagle się kończyły. Jednym z nich był stromy nasyp, gdzie było widać, że ktoś kilkakrotnie próbował wyjechać swoim pojazdem 4×4 do góry, ale mu się to nie udało. Zarówno Zetros 4×4, jak i 6×6 pokonały ten nasyp bez trudu i tym samym dobitnie pokazały, do czego te ciężarówki są zdolne. Przy tej okazji naprawdę mogłem zobaczyłem, jak działa zawieszenie modelu 6×6 i obserwować elastyczność podwozia. Ze względu na elastyczność prowadzenia osi i podwozia wszystkie sześć kół miało mocną przyczepność do podłoża, do momentu aż oś tylna straciła z nim kontakt, i gdy ciężarówka na końcu nasypu powróciła do poziomu.

Chociaż większość dróg, którymi jechaliśmy, nie była prawdziwym sprawdzianem dla Zetrosa, na pewnych odcinkach na jaw wyszły zalety różnych aspektów jego konstrukcji. Prześwit podłużny, kąt najazdu i promień zawracania okazały się z biegiem dnia mocnymi stronami. Jeśli chodzi o mnie, byłem zdumiony możliwościami terenowymi tych samochodów ciężarowych. Jeszcze bardziej zdumiewające było to, że pokonały te odcinki ze mną za kierownicą – w nieznanym terenie i w obcych pojazdach – z wielką niezależnością i wysokim komfortem.

W drodze przez australijski busz.

Bez wątpienia automatyczna skrzynia biegów Allison ogromnie przyczyniła się do komfortu obsługi, ponieważ podczas zmiany biegów nie doszło do żadnej przerwy w transmisji napędu. Oznaczało to płynne rozwijanie mocy na wzniesieniach, nawet gdy konieczne były zmiany biegów, bez utraty pędu. Oczywiście pojazdy wyglądały na trochę sfatygowane po całym dniu jazdy przez busz, ale przecież dokładnie po to zostały zbudowane, nieprawdaż?

Zetros walczy o udziały w niszowym rynku, na którym nabywcy nie kupują pojazdów ze względu na ich wygląd, ale zgodnie ze swoimi wymaganiami (co mi i tak bardziej się podoba). Chociaż jeździłem już kilkoma pojazdami konkurencji, żaden z nich nie pasowałby do samolotu transportowego Hercules. Ale żarty na bok. Większość innych modeli na rynku pojazdów terenowych ma kabiny wagonowe; różnica może być minimalna, ale pojazdy z kabiną z „nosem” umożliwiają zupełnie inne wrażenia podczas jazdy. Długa maska silnika zapewnia nie tylko ochronę, np. przed zwisającymi gałęziami, ale również lepsze właściwości jezdne i niższy poziom hałasu, co znacznie ułatwia pracę kierowcy.

Nie ulega wątpliwości, że Zetros jest wydajny, serwis i wsparcie są dostępne oraz można go kupić u każdego dealera samochodów ciężarowych Mercedes-Benz w całym kraju. Niezależnie od tego, czy szukasz samochodu pożarniczego, samochodu-cysterny czy terenowego kampera – zdecydowanie warto przyjrzeć się bliżej Zetrosowi.

Źródło: Mercedes-Benz Special Trucks World